Hồ sơ khởi kiện đất đai cần những giấy tờ gì?

Khởi kiện tranh chấp đất đai ở nước ta hiện nay là một thủ tục và quy trình rất phức tạp. Quá trình này thông thường mất rất nhiều thời gian, công sức cũng như kinh phí của người dân khi muốn giải quyết vấn đề nào đó liên quan đến đất đai. Nhiều trường hợp người dân muốn khởi kiện để có thể lấy được quyền lợi thuộc về mình nhưng không biết cách làm như thế nào, viết đơn khởi kiện ra sao, thu thập chứng cứ, tài liệu phải bao gồm thủ tục gì,… Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực đất đai, Luật sư Thông ở đây để có thể hỗ trợ khách hàng về những vấn đề xung quanh việc khởi kiện tranh chấp đất đai.

Đầu tiên, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những điều cần phải biết trước khi khởi kiện một vụ tranh chấp đất đai.

Tranh chấp đất đai là gì và hiểu như thế nào?

Tranh chấp đất đai là gì?

Luật đất đai năm 2013 quy định tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền lợi và nghĩa vụ giữa những chủ thể sử dụng đất, có thể là hai bên hoặc nhiều bên trong một quan hệ đất đai phát sinh. Khái niệm này còn khá rộng, nên rất khó để hiểu và xác định việc áp dụng pháp luật.

Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP thu hẹp phạm vi định nghĩa về tranh chấp đất đai hơn, cụ thể như sau:

• Trường hợp tranh chấp đất đai về chủ thể nào là người có quyền sử dụng đất thì phải trải qua phiên hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn có đất tranh chấp đó. Nếu chưa được hòa giải thì chưa đủ điều kiện để khởi kiện.
• Trường hợp những tranh chấp khác liên quan về quyền sử dụng đất: tranh chấp quyền thừa kế sử dụng đất, giao dịch của các bên liên quan đến quyền sử dụng đất đai hoặc phân chia tài sản chung của hai vợ chồng liên quan đến quyền sử dụng đất… thì không cần phải trải qua thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân nơi có đất xảy ra tranh chấp.

Như vậy, dựa trên hai căn cứ pháp luật trên chúng ta có thể xác định được từng loại tranh chấp liên quan đến đất đai sẽ có những quy định về điều kiện khởi kiện khác nhau.

Tranh chấp đất đai có bao nhiêu loại?

Hiện nay, dựa trên khái niệm đã phân tích ở trên có 03 loại tranh chấp về đất đai sau đây

Thứ nhất, tranh chấp về quyền sử dụng đất đai. Đây là tranh chấp giữa những chủ thể với nhau về việc ai là người có quyền sử dụng theo đúng pháp luật hiện hành quy định đối với mảnh đất được tranh chấp. Những trường hợp thông thường sẽ thấy trong loại tranh chấp này là về ranh giới do hành vi lấn, chiếm…việc thay đổi ranh giới đất dẫn đến các bên mâu thuẫn với nhau về ranh giới đất và không xác định được, một số trường hợp khác là chiếm diện tích đất của người khác.

Thứ hai, tranh chấp về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên trong quá trình sử dụng đất. Đây thuộc trường hợp những tranh chấp liên quan đến các giao dịch giữa các bên với nhau như là tranh chấp về hợp đồng, chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất …Những vấn đề có thể phát sinh trong loại tranh chấp này là yêu cầu các bên thực hiện theo nghĩa vụ trong hợp đồng, công nhận hoặc vô hiệu giao dịch hoặc hợp đồng dân sự đó…

Bên cạnh đó, tranh chấp về mục đích sử dụng đất cũng là một trong những vấn đề phát sinh trong loại tranh chấp này. Đây là trường hợp sử dụng sai mục đích đất do Nhà nước xác định thông qua quy định về quy hoạch sử dụng đất.

Thứ ba, tranh chấp liên quan đến đất. Đây thông thường là những trường hợp như tranh chấp chia tài sản là quyền sử dụng đất khi hai vợ chồng ly hôn, hoặc tranh chấp đất về quyền thừa kế, hay tranh chấp đòi lại đất (khi cho người khác mượn sử dụng hoặc tặng cho…)

Cần làm gì trước khi khởi kiện ra Tòa án?

Theo pháp luật Việt Nam hiện hành, trước khi khởi kiện tranh chấp đất đai ra Tòa án để giải quyết thì trong một số trường hợp bạn phải tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn trước. Nếu các bên hòa giải không thành thì mới tiến hành gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nơi có có đất tranh chấp đề giải quyết.

Lưu ý: Nếu vụ việc tranh chấp đất đai của bạn thuộc một trong các trường hợp phải tiến hành hòa giải trước tại Ủy ban nhân dân mà không gửi đơn yêu cầu hòa giải trước mà gửi đơn khởi kiện trực tiếp lên Tòa án thì đơn khởi kiện của bạn sẽ bị trả về. Do đó, phải chú ý điều kiện này trước khi gửi đơn khởi kiện đến Tòa án.

Hòa giải tranh chấp đất đai ở đâu?

Tranh chấp đất đai sẽ được tiến hành hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có mảnh đất tranh chấp của các bên.

Chủ thể tổ chức phiên hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã là Chủ tịch của Ủy ban nhân dân đó. Đồng thời, trong khi thực hiện hòa giải phải phối hợp cùng với các cơ quan khác như Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức xã hội khác.

Hòa giải tranh chấp đất đai trong bao lâu?

Căn cứ tại khoản 3 Điều 202 Luật đất đai 2013 quy định về hòa giải tranh chấp đất đai sẽ được tiến hành trong vòng 45 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai của một trong các bên.

• Nếu hòa giải thành công: Sau 10 ngày kể từ ngày biên bản hòa giải được lập, nếu các bên có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong buổi hòa giải thì Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp xã tiến hành mở lại cuộc họp Hội đồng hòa giải đề giải quyết ý kiến đó và sau khi họp lại xong thì biên bản hòa giải thành hay không thành cũng phải được lập.
• Nếu hòa giải không thành: Nếu hòa giải không thành hoặc đã hòa giải thành rồi nhưng các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải đó thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải lập biên bản hòa giải không thành và tiến hành hướng dẫn cho các bên tranh chấp gửi đơn khởi kiện đến Tòa án để có thể tiếp tục giải quyết tranh chấp.

Trên đây là những điều cần biết và lưu ý khi tranh chấp đất đai. Nếu bạn đang muốn khởi kiện về tranh chấp đất đai nhưng vẫn đang băn khoăn về tranh chấp của bạn thuộc loại tranh chấp nào, nên gửi yêu cầu hòa giải đến Ủy ban nhân dân trước hay gửi đơn khởi kiện trực tiếp đến Tòa án mới đúng. Để tiết kiệm thời gian và chọn đúng thẩm quyền giải quyết. Hãy liên hệ ngay đến Luật sư Thông qua Hotline: 0395683860

Hồ sơ khởi kiện đất đai cần những giấy tờ gì? 

Khi tiến hành khởi kiện tranh chấp đất đai tại Tòa án, thì cần chuẩn bị những giấy tờ sau đây:

• Đơn khởi kiện. Bạn có thể tự mình viết đơn khởi kiện nhưng phải soạn đúng, đầy đủ, chính xác các nội dung và yêu cầu theo đúng quy định pháp luật hiện hành, hoặc cũng có thể tham khảo mẫu đơn khởi kiện số 23-DS;
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ khác như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời, Giấy tờ hợp pháp về tặng cho hoặc tặng cho quyền sử dụng đất…hay Giấy chuyển nhượng, mua bán nhà …và các loại giấy tờ khác quy định tại Điều 100 Luật đất đai 2013;
• Trích lục bản đồ, hồ sơ địa chính qua các giai đoạn liên quan đến diện tích đất tranh chấp;
• (Bản sao công chứng) CCCD/CMND của người khởi kiện;
• Biên bản hòa giải có hiệu lực tại Ủy ban nhân dân cấp xã trước đó;
• Giấy tờ xác nhận thông tin cư trú;
• Các giấy tờ khác liên quan đến một hoặc các thửa đất đang tranh chấp.

Hồ sơ khởi kiện về tranh chấp đất đai rất quan trọng và là cơ sở từ ban đầu để Tòa án có thể làm căn cứ để xem xét nội dung vụ việc và có thụ lý hay không. Do đó, nếu bạn muốn khởi kiện thì bạn cần phải chuẩn bị hồ sơ một các kĩ càng tránh trường hợp bị trả lại đơn hoặc Tòa án bổ sung nhiều loại giấy tờ dẫn đến thời gian giải quyết vụ án bị kéo dài.

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai

Thẩm quyền của các cơ quan nhà nước trong khi giải quyết một vụ việc tranh chấp đất đai là xóa bỏ các bất đồng và mâu thuẫn giữa các bên, từ đó tìm ra giải pháp dựa trên các cơ sở pháp luật hiện hành để xác định quyền và nghĩa vụ chính xác của từng chủ thể trong quan hệ đất đai đó.

Căn cứ cơ sở pháp lý Điều 203 Luật đất đai 2013 quy định cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai là Tòa án hoặc Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp huyện nơi có đất xảy ra tranh chấp.

• Đối với thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp xã, như đã phân tích phía trên. Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền chịu trách nhiệm thực hiện hòa giải cho các bên tranh chấp đất đai tại địa phương nơi mình quản lý.
• Đối với thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án nơi có đất đang xảy ra tranh chấp thì thuộc phạm vi điều chỉnh của Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

Các câu hỏi thường gặp

Khi không có sổ đỏ thì hình thức giải quyết như thế nào?

• Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân có thẩm quyền.
• Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

Có bắt buộc phải tiến hành hòa giải tranh chấp đất đai hay không?

Hòa giải tranh chấp đất đai là thủ tục bắt buộc, khi các bên xảy ra tranh chấp đất đai thì Nhà nước khuyến khích tự hòa giải với nhau hoặc thông qua hòa giải cơ sở, nếu không tự hòa giải được thì phải có đơn gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã/phường để tiến hành hòa giải.

Tranh chấp quyền sử dụng đất khi được thừa kế không hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã mà khởi kiện ra Tòa án được không?

Tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất thì hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã không phải là điều kiện để khởi kiện vụ án. Do đó, không hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã thì vẫn được khởi kiện ra Tòa án.

Thời gian hòa giải tại địa phương đối với đất đai không có giấy tờ là bao lâu?

Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân xã được giải quyết trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp.

Trên đây là những giải đáp cơ bản về những vấn đề xung quanh một vụ tranh chấp đất đai. Nếu bạn đang cần khởi kiện giải quyết các tranh chấp đất đai thì hãy liên hệ với Dịch vụ luật sư khởi kiện đất đai tại Luật sư Thông. Với tiêu chí làm việc tận tâm, kinh nghiệm dày dặn, sẵn sàng hỗ trợ các yêu cầu của khách hàng, đội ngũ luật sư tại Luật sư Thông có thể đảm bảo những quyền lợi cao nhất của khách hàng. Liên hệ Luật sư:

Luật sư Nguyễn Sỹ Thông

• Tư vấn qua điện thoại: 0982645619
• Tư vấn qua email: thongnguyen.legal@gmail.com
• Tư vấn trực tiếp tại Văn phòng: A11 KTTTDTT số 248 đường Trần Hưng Đạo, Đông Hòa, Dĩ An, tỉnh Bình Dương.