Hiếp dâm là gì? Hình phạt của tội hiếp dâm theo quy định mới nhất

Theo Đại từ điển tiếng Việt, hiếp dâm là “bắt phải để cho thỏa sự dâm dục”; từ điển bách khoa Công an nhân dân Việt Nam lại định nghĩa “hiếp dâm là hành vi dùng sức mạnh cưỡng bức người khác để thỏa mãn nhu cầu tình dục của mình”; bản tổng kết của TANDTC số 329/HS2 ngày 11/5/1967 khái quát “hiếp dâm là hành động bắt buộc người phụ nữ phải giao cấu trái ý muốn của người đó”. Có thể thấy, hiếp dâm có nhiều định nghĩa khác nhau, tuy nhiên, định nghĩa như thế nào đi chăng nữa thì đây vẫn là hành vi xâm phạm quyền cơ bản của con người đó là quyền bất khả xâm phạm về thân thể. Nên hiểu đúng khái niệm tội hiếp dâm và mức hình phạt của tội hiếp dâm như thế nào? Luật sư Thông sẽ cung cấp cho Quý khách hàng một số nội dung cơ bản liên quan quy định pháp luật hình sự về tội hiếp dâm và hình phạt của tội hiếp dâm theo quy định mới nhất để làm rõ vấn đề này.

Hiếp dâm là gì?

Theo Điều 141 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 và Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP định nghĩa về hành vi hiếp dâm như sau:

“Hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân”.

Trong đó:

Giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.

Hành vi quan hệ tình dục khác là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi,…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây:

• Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người khác;
• Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác.

Dụng cụ tình dục là những dụng cụ được sản xuất chuyên dùng cho hoạt động tình dục (ví dụ: dương vật giả, âm hộ giả, âm đạo giả,…) hoặc những đồ vật khác nhưng được sử dụng cho hoạt động tình dục.

Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại lâm vào một trong những hoàn cảnh sau đây để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác:

• Người bị hại không thể chống cự được (ví dụ: người bị hại bị tai nạn, bị ngất, bị trói, bị khuyết tật… dẫn đến không thể chống cự được);
• Người bị hại bị hạn chế hoặc bị mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi (ví dụ: người bị hại bị say rượu, bia, thuốc ngủ, thuốc gây mê, ma túy, thuốc an thần, thuốc kích thích, các chất kích thích khác, bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh khác… dẫn đến hạn chế hoặc mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi).

Thủ đoạn khác bao gồm các thủ đoạn như:

• Đầu độc nạn nhân;
• Cho nạn nhân uống thuốc ngủ, thuốc gây mê, uống rượu, bia hoặc các chất kích thích mạnh khác làm nạn nhân lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác;
• Hứa hẹn cho tốt nghiệp, cho đi học, đi thi đấu, đi biểu diễn ở nước ngoài để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

Trái với ý muốn của nạn nhân là người bị hại không đồng ý, phó mặc hoặc không có khả năng biểu lộ ý chí của mình đối với hành vi quan hệ tình dục cố ý của người phạm tội.

Dấu hiệu pháp lý của tội hiếp dâm

Dấu hiệu pháp lý của tội hiếp dâm gồm:

Về mặt khách thể

Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự của nạn nhân, ngoài ra còn có thể xâm phạm đến sức khỏe gồm sức khỏe về thể chất và sức khỏe về tinh thần hoặc gián tiếp xâm phạm đến tính mạng của nạn nhân (làm nạn nhân chết hoặc tự sát). Đối tượng tác động có thể cả nam lẫn nữ.

Về mặt khách quan

• Hành vi thứ nhất là dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc dùng thủ đoạn khác.
• Hành vi thứ hai là giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ. hành vi giao cấu được coi là trái với ý muốn của nạn nhân khi hành vi đó không được nạn nhân đồng ý, chấp nhận.
• Trường hợp nạn nhân miễn cưỡng chấp nhận giao cấu vì một lý do nào đó thì hành vi không cấu thành tội phạm.
• Tội phạm hoàn thành khi cả hai hành vi trên được thực hiện.

Về mặt chủ quan: Lỗi cố ý trực tiếp

Về mặt chủ thể: Bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự. Khi xem xét tội phạm này, cần lưu ý vấn đề sau: Bị hại phải từ đủ 16 tuổi trở lên. Trường hợp bị hại chưa đủ 16 tuổi thì không cấu thành tội này mà cấu thành tội Hiếp dâm trẻ em.

Mức hình phạt của tội hiếp dâm

Tội hiếp dâm bị phạt bao nhiêu năm tù là câu hỏi mà Luật sư Thông vẫn hay nhận được từ khách hàng. Theo quy định pháp luật hình sự, mức hình phạt của tội hiếp dâm còn tùy thuộc vào mức độ nguy hiểm của hành vi và mức độ nghiêm trọng của hậu quả do hành vi đó gây ra, cụ thể có thể chia mức hình phạt của tội hiếp dâm thành 2 loại:

Hình phạt chính

Theo quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, tội hiếp dâm có các khung hình phạt sau:

Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm

Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

• Có tổ chức;
• Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
• Nhiều người hiếp một người;
• Phạm tội 02 lần trở lên;
• Đối với 02 người trở lên;
• Có tính chất loạn luân;
• Làm nạn nhân có thai;
• Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
• Tái phạm nguy hiểm.

Phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

• Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
• Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
• Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

Phạt tù từ 5 năm đến 10 năm

Trường hợp phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường trong các khung hình phạt tăng nặng, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định đó.

Về hình phạt bổ sung

Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Từ những phân tích trên, Luật sư Thông đã làm rõ các vấn đề liên quan đến khái niệm tội hiếp dâm, dấu hiệu pháp lý của tội hiếp dâm, mức hình phạt của tội hiếp dâm. Hi vọng Quý khách hàng có thể nắm rõ quy định pháp luật hình sự mới nhất liên quan đến tội hiếp dâm. Nếu có bất kỳ khó khăn hay vướng mắc liên quan đến pháp lý nói chung và tội hiếp dâm nói riêng, hãy liên hệ cho Luật sư hình sự qua thông tin sau:

Luật sư Nguyễn Sỹ Thông

• Tư vấn qua điện thoại: 0982645619
• Tư vấn qua email: thongnguyen.legal@gmail.com
• Tư vấn trực tiếp tại Văn phòng: A11 KTTTDTT số 248 đường Trần Hưng Đạo, Đông Hòa, Dĩ An, tỉnh Bình Dương.