Các loại thuế của hộ kinh doanh cá thể

Trong thế giới kinh doanh đa dạng, hộ kinh doanh cá thể đã trở thành một hình thức phổ biến cho cá nhân muốn tham gia vào hoạt động kinh doanh. Hộ kinh doanh cá thể đem lại sự linh hoạt và tự do quản lý cho chủ sở hữu, đồng thời mang lại những cơ hội tài chính và sự phát triển riêng. Tuy nhiên, như bất kỳ doanh nghiệp nào khác, hộ kinh doanh cá thể cũng phải đối mặt với các yêu cầu thuế và nghĩa vụ tài chính. Hiểu rõ về các loại thuế của hộ kinh doanh cá thể là một bước quan trọng để đảm bảo tuân thủ pháp luật và duy trì sự bền vững trong hoạt động kinh doanh. Hãy cùng tìm hiểu về các loại thuế phổ biến áp dụng cho hộ kinh doanh cá thể.

Thuế môn bài

Lệ phí

Quy định tại Khoản 2 Điều 4 của Nghị định 139/2016/NĐ-CP và Điểm c Khoản 1 Điều 1 của Nghị định 22/2020/NĐ-CP, mức thu lệ phí môn bài đối với hộ kinh doanh cá thể được xác định dựa trên doanh thu bình quân hàng năm. Tuỳ thuộc vào các trường hợp sau đây:

Tuy nhiên, có những trường hợp đặc biệt trong hộ kinh doanh mà vẫn được miễn lệ phí môn bài. Các trường hợp này bao gồm:

1. Hộ kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống.
2. Cá nhân, hộ gia đình kinh doanh không thường xuyên và không có địa điểm cố định.
3. Hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực sản xuất muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản, và dịch vụ hậu cần nghề cá.
4. Điểm bưu điện văn hóa xã và cơ quan báo chí.
5. Chi nhánh, văn phòng đại diện, hoặc địa điểm kinh doanh của hợp tác xã hoạt động dịch vụ kỹ thuật trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Thời điểm tính thuế môn bài

Hộ kinh doanh thành lập vào năm 2023 sẽ được miễn lệ phí môn bài trong năm đầu tiên. Trong thời gian này, nếu hộ kinh doanh thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh, thì các tổ chức kinh doanh đó cũng được miễn lệ phí môn bài trong cùng khoảng thời gian với hộ kinh doanh chính. Vì vậy, thời điểm xác định doanh thu để tính thuế môn bài sẽ bắt đầu từ tháng 1 của năm tiếp theo sau năm thành lập.

Trường hợp hộ kinh doanh mới thành lập và đã được cấp đăng ký thuế và mã số thuế: trong 6 tháng đầu năm, hộ kinh doanh phải nộp mức thuế môn bài tương đương với mức thuế môn bài cho cả năm.

Đối với hộ kinh doanh được cấp đăng ký trong 6 tháng cuối năm, chỉ phải nộp 50% mức thuế môn bài tương đương với mức thuế môn bài cho cả năm. Tuy nhiên, theo quy định của Nghị định 139/2016/NĐ-CP, nếu hộ kinh doanh cá thể không khai báo và nộp thuế môn bài theo quy định, và khi bị cơ quan thuế phát hiện sẽ phải nộp mức thuế môn bài cho cả năm.

Thuế khoán của hộ kinh doanh cá thể

Thuế khoán là số tiền hộ kinh doanh cá thể nộp cố định theo mỗi tháng hoặc quý, dựa trên thông tin kê khai hoặc doanh thu từ hoạt động kinh doanh thực tế. Thuế khoán kết hợp giữa thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Phương pháp tính thuế khoán dựa trên việc ước tính doanh thu hoặc lợi nhuận để xác định khoản thuế cần nộp.

Hộ kinh doanh cá thể đặc biệt phải nộp cả thuế VAT và thuế TNCN trong các trường hợp sau:

1. Cá nhân nộp thuế khoán không đủ 12 tháng tính theo năm dương lịch:

• Cá nhân mới bắt đầu kinh doanh.
• Cá nhân kinh doanh thường xuyên theo thời vụ.
• Cá nhân đã ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh, và thuế sẽ được tính dựa trên số tháng/năm thực tế hoạt động kinh doanh.

2. Cá nhân đã nộp thuế và nhận thông báo từ cơ quan thuế về số thuế phải nộp, nhưng kinh doanh không đủ 12 tháng, thì có thể được giảm số thuế tương ứng với số tháng ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh.

Theo quy định tại Điều 3 của Thông tư 92/2015/TT-BTC, hộ kinh doanh cá thể cũng có thể được miễn nộp hai loại thuế này trong các trường hợp sau:

• Là hộ kinh doanh mới thành lập.
• Cá nhân mới bắt đầu kinh doanh.
• Cá nhân kinh doanh thường xuyên theo mùa vụ.
• Cá nhân đã ngừng hoặc tạm ngừng kinh doanh với mức doanh thu không vượt quá 100 triệu đồng/năm.

Công thức tính thuế khoán

1. Thuế VAT: Số thuế giá trị gia tăng phải nộp = Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng x Thuế suất GTGT.
2. Thuế TNCN: Số thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân x Thuế suất TNCN.

Trong đó:

• Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng được tính bằng tổng doanh thu từ hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể. Bao gồm doanh thu từ thuế khoán và doanh thu từ hóa đơn (nếu hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn).
• Doanh thu khoán là mức doanh thu được xác định trước dựa trên quy định của cơ quan thuế.
• Tỷ lệ thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân được quy định bởi pháp luật thuế.

Đối với hộ kinh doanh cá thể sử dụng hóa đơn: doanh thu tính thuế bao gồm cả doanh thu khoán và doanh thu trên hóa đơn. Đối với hộ kinh doanh cá thể không sử dụng hóa đơn: chỉ doanh thu khoán được sử dụng để tính thuế.

Lưu ý khi tính thuế khoán

1. Doanh thu tính thuế đã bao gồm tất cả các khoản tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng và tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế.
2. Trong trường hợp cá nhân không thể xác định được doanh thu tính thuế hoặc xác định không đúng so với thực tế, cơ quan thuế sẽ ấn định mức doanh thu dựa trên quy định của pháp luật về quản lý thuế.
3. Thuế suất được áp dụng dựa trên doanh thu khoán, bao gồm cả tỷ lệ thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, được áp dụng tùy theo từng lĩnh vực và ngành nghề cụ thể.

Thời điểm xác định doanh thu tính thuế khoán

1. Thời điểm xác định doanh thu tính thuế khoán là từ ngày 20/11 đến ngày 15/12 của năm trước năm tính thuế.
2. Đối với hộ kinh doanh cá thể mới ra kinh doanh hoặc thay đổi quy mô và ngành nghề trong năm: thời điểm xác định doanh thu tính thuế sẽ nằm trong vòng 10 ngày. Kể từ ngày bắt đầu kinh doanh hoặc thay đổi quy mô và ngành nghề kinh doanh.
3. Đối với hộ kinh doanh cá thể sử dụng hóa đơn: thời điểm xác định doanh thu tính thuế sẽ được tính theo quy tắc sau đây:
   • Hoạt động bán hàng: Thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa, hoặc thời điểm lập hóa đơn bán hàng (nếu thời điểm lập hóa đơn xảy ra trước thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng).
   • Hoạt động vận tải và cung ứng dịch vụ: Thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ cho người mua hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ (nếu thời điểm lập hóa đơn xảy ra trước thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ).
   • Hoạt động xây dựng và lắp đặt: Thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, hoặc thời điểm hoàn thành khối lượng xây dựng, lắp đặt

Tổng kết

Việc hiểu và tuân thủ các loại thuế này là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh cá thể được thực hiện theo đúng quy định pháp luật và đảm bảo tuân thủ tài chính. Đồng thời, việc tìm hiểu và tuân thủ đúng các quy định thuế sẽ giúp hộ kinh doanh cá thể tránh vi phạm thuế và duy trì hoạt động kinh doanh bền vững.