Các Bước Khởi Kiện Tranh Chấp Di Sản Thừa Kế Không Có Di Chúc

Trong cuộc sống, việc chia tài sản thừa kế sau khi người thân qua đời luôn là một vấn đề nhạy cảm và tiềm ẩn nhiều tranh cãi. Đặc biệt, khi không có di chúc để hướng dẫn quyền và trách nhiệm của người thừa kế. Tình huống này có thể gây ra những xung đột và mâu thuẫn trong gia đình. Trong bài viết này, hãy cùng Luật Sư Thông tìm hiểu về quy trình khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế khi không có di chúc.

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp di sản thừa kế không có di chúc

• Quyền thừa kế theo quy định của pháp luật: Trong trường hợp không có di chúc, di sản sẽ được phân chia theo quyền thừa kế theo quy định của pháp luật. Theo Luật Dân sự của Việt Nam, nguyên tắc thừa kế sẽ tuân theo nguyên tắc thừa kế theo gia đình (chồng, vợ, con, cha, mẹ…) và những quy định cụ thể về thừa kế theo pháp luật.
• Thỏa thuận giữa các bên liên quan: Trong một số trường hợp, các bên có thể đạt được thỏa thuận về việc phân chia di sản thừa kế. Thỏa thuận này cần được thực hiện bằng văn bản và có tính pháp lý, đồng thời cần được sự đồng ý của tất cả các bên liên quan.
• Khởi kiện tại Tòa án: Nếu không có thỏa thuận hoặc không thành công trong quá trình đàm phán , các bên có thể khởi kiện tranh chấp tại Tòa án. Quy trình khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế sẽ tuân theo các quy định pháp luật và quy trình tố tụng tại Việt Nam.
• Trường hợp thời hiệu khởi kiện không còn và không có đương sự nào yêu cầu áp dụng thời hiệu hoặc yêu cầu đưa ra không phù hợp với quy định của pháp luật. Tòa án vẫn tiếp tục giải quyết vụ án.
• Xem xét công sức mà người được thừa kế đóng góp vào việc quản lý và bảo tồn di sản. Điều này có thể bao gồm việc tôn tạo, bảo vệ, và phát triển di sản của người thừa kế. Công sức đóng góp này sẽ được xem xét để quyết định về phân chia di sản thừa kế.

Quyền khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế không có di chúc

Ai có quyền được hưởng thừa kế?

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột, cháu ruột của người chết;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại, bác, chú, cô, dì,… ruột.

Lưu ý:

• Người cùng hàng thừa kế sẽ được chia đều phần di sản.
• Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng phần di sản khi không còn ai trong hàng thừa kế trước đó còn sống hoặc bị truất quyền hưởng di sản, hoặc từ chối nhận di sản.

Ai có quyền khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế không có di chúc

Những người được hưởng thừa kế theo các hàng thừa kế có quyền khởi kiện tranh chấp nếu cho rằng quyền lợi của mình bị vi phạm. Theo đó, những người sau có quyền khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế không có di chúc: vợ chồng, cha mẹ, con, con nuôi, ông bà, cô, chú, bác,… và những người thân khác trong gia đình, họ hàng.

Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện tranh chấp thừa kế không có di chúc

Khi khởi kiện tranh chấp phân chia di sản thừa kế, người khởi kiện cần làm rõ các nội dung sau để Tòa án xem xét giải quyết.

1. 1. Làm rõ yêu cầu khởi kiện: Trong hồ sơ khởi kiện, cần làm rõ yêu cầu khởi kiện đối với việc phân chia di sản thừa kế. Ví dụ, nếu di sản thừa kế đang được quản lý dựa trên di chúc, yêu cầu khởi kiện có thể đi kèm với việc không công nhận giá trị của di chúc đó.
   2. Làm rõ yêu cầu phân chia di sản thừa kế: Trong hồ sơ khởi kiện, cần xác định rõ những di sản thừa kế mà người khởi kiện đề nghị Tòa án phân chia. Điều này giúp định rõ phạm vi tranh chấp và yêu cầu của người khởi kiện.
   3. Làm rõ bản chất của tranh chấp: Trong hồ sơ khởi kiện, cần làm rõ bản chất của tranh chấp và xác định liệu những người cùng thừa kế đã thỏa thuận hoặc thương lượng về vấn đề này chưa. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định của Tòa án trong quá trình giải quyết tranh chấp.

Hồ sơ cần chuẩn bị sau: 

• Giấy tờ chứng minh quan hệ gia đình của các bên thừa kế với người đã mất. Bao gồm giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, sổ hộ khẩu, giấy chứng tử hoặc giấy khai tử của người đã mất và các giấy tờ khác có liên quan.
• Bản sao hộ chiếu hoặc chứng minh thư của các bên thừa kế.
• Bằng chứng về tài sản của người đã mất, bao gồm các bằng chứng về tiền gửi ngân hàng, bất động sản, chứng khoán, ô tô, tài sản giá trị khác và các tài liệu liên quan.
• Bằng chứng liên quan đến việc chia tài sản của người đã mất, bao gồm các thông tin về tài sản của người đã mất và các thông tin về chia tài sản trong gia đình.

Khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế gồm những bước gì

Bước 1: Xác định nội dung tranh chấp cần khởi kiện

Người khởi kiện cần xác định rõ tài sản tranh chấp và yêu cầu cách chia mong muốn. Đồng thời, cần xác định thời hiệu khởi kiện đòi quyền thừa kế đối với tài sản đó còn hay không.

Bước 2: Khai nộp hồ sơ khởi kiện

Người khởi kiện cần thu thập các tài liệu liên quan như giấy tờ chứng minh quyền thừa kế, giấy tờ tài sản và các tài liệu khác liên quan. Sau đó, họ điền vào mẫu đơn khởi kiện và nộp hồ sơ kèm theo tại Tòa án nhân dân cấp dưới (Tòa phúc thẩm hoặc Tòa án nhân dân cấp tỉnh).

Bước 3: Nộp án phí tại Chi cục thi hành án dân sự

Sau khi Tòa án tiếp nhận hồ sơ, bạn sẽ nhận được thông báo về việc đóng tạm ứng phí xử lý sơ thẩm. Bạn cần thanh toán tạm ứng phí trong vòng 7 ngày kể từ ngày nhận thông báo theo nội dung chỉ định. Sau khi đã nộp đủ phí, bạn cần gửi biên lai gốc cho Tòa án để hoàn tất hồ sơ.

Bước 4: Yêu cầu thi hành án giải quyết tranh chấp

Tòa án tiến hành giải quyết tranh chấp thông qua một bản án có hiệu lực. Nếu người có nghĩa vụ theo bản án không tuân thủ, thì người có quyền lợi được quyền yêu cầu thi hành án tại Chi cục thi hành án dân sự

Những câu hỏi thường gặp khi giải quyết tranh chấp di sản thừa kế không có di chúc

1. Thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế là bao lâu?

Đối với việc chia thừa kế khi thời điểm mở thừa kế trước ngày 01/01/2017, thời hạn khởi kiện là 10 năm. Đối với việc chia thừa kế khi thời điểm mở thừa kế từ năm 2017 trở đi, thời hạn để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với tài sản bất động sản và 10 năm đối với tài sản động.

2. Di sản không có người thừa kế thì xử lý như thế nào?

Theo quy định pháp luật, trong trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, hoặc có người thừa kế nhưng họ từ chối nhận di sản. Di sản còn lại sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ về tài sản sẽ thuộc về Nhà nước.

3. Con riêng có được hưởng thừa kế của mẹ kế và cha dượng không?

Nếu con riêng và bố dượng, mẹ kế có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì con riêng sẽ được thừa kế di sản của mẹ kế và cha dượng theo quy định tại Điều 652 và Điều 653 của Bộ luật Dân sự 2015.

4. Con nuôi có được hưởng thừa kế như con ruột không?

Con nuôi cũng được coi như con ruột và sẽ được thừa kế di sản  theo quy định tại Điều 651 và Điều 652 của Bộ luật Dân sự 2015.

Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp chia di sản thừa kế

Pháp luật tố tụng dân sự cho phép các bên tự bảo vệ hoặc nhờ đến sự trợ giúp của luật sư để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Tuy nhiên, trong những vụ việc phức tạp và đặc biệt là những tranh chấp về tài sản thừa kế không có di chúc, các bên sẽ không thể tự bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp cho mình. Do đó, trong trường hợp này, Quý khách có thể nhờ đến sự hỗ trợ của chuyên gia pháp lý để giải quyết vụ việc một cách hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Ưu điểm dịch vụ

 Phí trọn gói và không có chi phí phát sinh thêm.

 Tiết kiệm chi phí và thời gian di chuyển của quý khách hàng.

 Cung cấp hồ sơ đơn giản và tư vấn tận tình.

 Thực hiện đầy đủ quy định với chi phí hợp lý, giúp quý khách hàng tiết kiệm chi phí.

 Đội ngũ nhân viên có chuyên môn và trình độ cao.

Nếu Quý khách có nhu cầu thuê luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp di sản thừa kế khi không có di chúc. Hãy liên hệ với chúng tôi theo một trong các hình thức sau đây:

Luật sư Nguyễn Sỹ Thông

• Tư vấn qua điện thoại: 0982645619
• Tư vấn qua email: thongnguyen.legal@gmail.com
• Tư vấn trực tiếp tại Văn phòng: A11 KTTTDTT số 248 đường Trần Hưng Đạo, Đông Hòa, Dĩ An, tỉnh Bình Dương.